Project beschrijving
Bezoekerscentrum met uitstekende zichtbaarheid in Kemmel
Ingebed tussen landbouwakkers, weides en glooiende beekvalleien ligt het West-Vlaamse dorpje Kemmel (deel van de gemeente Heuvelland). De gemeente Heuvelland voert een breedvoerig beleid om het toerisme in de streek te versterken en te verenigen met het landschap en haar oorlogsverleden tijdens WO I.
Het dorp is opgebouwd rond een charmant dorpsplein ‘De Dries’. Dit plein is het startpunt om de streek te ontdekken: de heuvels omringd door een rijk landschap van bossen, akkers en weiden, een door WO I getekend landschap met oorlogskraters, graven en monumenten,
Vlak bij het dorpsplein ligt het kerkplein met zijn voormalige pastorie en kerk. Het bezoekerscentrum wordt ondergebracht in de gerenoveerde pastorie. In een tweede fase zal de kerk omgevormd worden tot een ontmoetingscentrum. Kemmel wordt zo een belangrijke en duidelijke cultuur- en ontmoetingscluster binnen de gemeente Heuvelland.
Een herhaaldelijk terugkerend hiërarchisch motief in het dorp is dat publieke gebouwen zoals het gemeentehuis, de pastorie, het dorpscafé met kopgevel aan de straatkant worden ingeplant. Logica koos ervoor om de pastorie uit te breiden langs de kopgevel. Dit bevordert meteen de zichtbaarheid vanop het dorpsplein.
De uitbreiding zorgt door zijn verschijningsvorm voor een sterke link tussen het dorps- en kerkplein zodat de bezoeker, éénmaal op de het dorpsplein, duidelijk ziet dat het bezoekerscentrum daar gelegen is.
De uitbreiding voorziet een nieuwe inkom die uitgeeft op onthaalruimte met shop op het gelijkvloers. Op hogere niveaus is de tentoonstellingsruimte / auditorium gesitueerd. De oude inkom van de pastorie geeft toegang tot de werkposten van het personeel. Beide functie, nl. bezoekerscentrum en kantoren, maken een meervoudig gebruik mogelijk.
Via de inkomsas kan de bezoeker naar de kelder, waar de publieke toiletten te vinden zijn. Deze toiletten zullen ook gebruikt kunnen worden door de gebruikers van het ontmoetingscentrum dat in de kerk ingericht wordt. De toiletten kunnen na sluitingsuur van het bezoekerscentrum ongehinderd openblijven.
In de inkomsas vinden we de trap die zich rond de liftkoker wentelt. De werking tussen de verschillende verdiepingen is duidelijk voelbaar in de kopgevel: het grote raam volgt de beweging van de trap en maakt een warme sfeer en relatie naar het dorpsplein en de omgeving toe. Tevens krijgt de bezoeker per verdieping een ander beeld van het dorpsplein.
Het gebruik van een volledige osb-afwerking (muur/vloer/plafond) in de uitbreiding en het sober geschilderde pleisterwerk in de pastorie zorgen voor knusse en rustige ruimtes waarbij de tentoonstellingen volledig tot hun recht kunnen komen. De overgang tussen de uitbreiding en de pastorie blijft hierdoor ook bewaard.
Ook voor het exterieur opteerde Logica ervoor om een duidelijke en correcte overgang te maken tussen de pastorie en de uitbreiding. De bestaande dakafwerking van de pastorie is een stormpan 44, oud koper.
Voor de uitbreiding kozen ze voor dezelfde stormpan, zij het blauw gesmoord. Dit product gaat uitermate goed samen met de gevelafwerking van de uitbreiding, namelijk een facatile aubergine gesmoord.
Het leuke aan deze facatile is dat men een vlakke afwerking van de gevel krijgt. Door zijn gespikkelde kleur krijgt de gevel toch dynamiek.
De no-nonsens architectuur is een bewuste keuze. De staalbouw werd zichtbaar gelaten daar waar ze uit de houtskeletbouw tevoorschijn komt. Er werd gewerkt met een traditionele hanggoot, waarbij de regenafvoer voor de gevelafwerking komt en mee de tekening van de gevel bepaalt. Het is een bewuste keuze om het nieuwe versus oud te plaatsen.
De vroegere tuinmuur rondom de pastorie werd afgebroken. Het nieuwe bezoekerscentrum ligt nu in omgeven door groen. Ook dit is een bewust keuze: de oude kopgevel van de pastorie kijkt nu uit op het fenomenaal zicht van het glooiend landschap.
Duurzaam aspect
Om duurzaam te bouwen is de architectonische kwaliteit, leefbaarheid en bruikbaarheid belangrijk. Ecologische gebouwen moeten ook functioneel zijn, waardoor de levensduur verhoogt. Dit bekomen we door de 3 volgende aandachtspunten :
Door de constructiewijze:
De uitbreiding bestaat uit een combinatie van staalbouw en houtskeletbouw. De binnenzijde is afgewerkt met geschuurde en verniste osb-platen. Door deze bouwwijze zijn de muren goed isolerend met toch een geringe dikte. Bijgevolg gaat er geen bruikbare vloeroppervlakte verloren. Bovendien is de uitbreiding ook voorzien van een akoestisch comfort door het gebruik van houtvezelplaat in zowel het dak als muren.
Bijzondere aandacht ging naar een correcte luchtdichte uitvoering.
Door de materiaalkeuze met hernieuwbare grondstoffen:
Cellulose voor dak- en muur isolatie. Constructiehout FSC-gecertificeerd. Houtvezelplaat zowel bij het onderdak als bij de gevelopbouw. Gevel- en dak worden bekleed met enerzijds facatiles en anderzijds stormpannen. Deze producten worden lokaal geproduceerd.
Hernieuwbare grondstoffen betekenen gezonder leven en zijn milieuvriendelijker.
De materiaalkeuze zorgt voor een beperkte ecologische voetafdruk.
Functioneel plan en inplanting
Vanaf het begin was duidelijk dat gemotoriseerd verkeer op kerkplein geweerd zou worden en voorrang wordt gegeven aan de relatie met de groene omgeving.
Gedurende het hele ontwerp- en uitvoeringsproces werd gedacht aan de toegankelijkheid van het gebouw: een brede inkomdeur, voldoende open ruimtes voor de draaicirkel van een rolstoel, aanwezigheid van een lift, een rolstoelvriendelijk balie-meubel.
Door de specifieke inplanting van de nieuwe lift/ trap met de nieuwe inkom is het mogelijk om meervoudig gebruik toe te laten zonder dat de verschillende functies elkaar hinderen. Zo kunnen de toiletten op niveau -1 ook na sluitingstijd onafhankelijk werken en blijven ze ook rolstoegankelijk door de aanwezig lift. De kantoren op het gelijkvloers zijn apart toegankelijk via de bestaande inkom. Het auditorium in de zolder kan apart functioneren.
Technieken
Gebruik van een condenserende gaswandketel in combinatie met vloerverwarming op lage druk voor het alle verdiepingen in de uitbreiding. In de bestaande pastorie wordt verwarmd door middel van radiatoren en een condenserende gaswandketel. Door de compactheid van uitbreiding en de doorgedreven aandacht voor isolatie en luchtdichtheid zal de verwarmingskost beperkt blijven.
Gebruik van ventilatiesysteem D.